ΑΜΒΛΥΩΠΙΑ

Τι είναι η αμβλυωπία;
Αμβλυωπία είναι η κατάσταση, που το ένα μάτι δεν βλέπει καλά, χωρίς εμφανή αιτία, ακόμα και αν φοράει το σωστό διορθωτικό γυαλί.Τότε ονομάζουμε το αμβλυωπικό μάτι "τεμπέλικο" - lazy eye. Προκαλείται, όταν το μάτι δεν παίρνει τα κατάλληλα ερεθίσματα στην κρίσιμη χρονική περίοδο, κατά την οποία αναπτύσσεται η οπτική νευρική οδός, από τη γέννηση μέχρι την ηλικία των 7-8 περίπου ετών.
Είναι μη αναστρέψιμη κατάσταση, όταν διαπιστωθεί σε μεγάλη ηλικία.

Αιτίες αμβλυωπίας
Στραβισμός : Το μάτι που στραβίζει γίνεται αμβλυωπικό, αν δεν γίνει έγκαιρα θεραπεία
Μεγάλη υπερμετρωπία στο ένα μάτι

Μεγάλη ετερόπλευρη μυωπία (στο ένα μάτι μόνο) , όταν εμφανίζεται από μικρή ηλικία.
Ανισομετρωπία : μεγάλη διαφορά διάθλασης του ενός ματιού από το άλλο. Το μάτι με το μεγαλύτερο διαθλαστικό σφάλμα μπορεί να γίνει αμβλυωπικό, αν δεν φορέσει γυαλιά εγκαίρως.
Ελλειψη ερεθίσματος από άλλες αιτίες :
συγγενής (από τη γέννηση) καταρράκτης, συγγενής βλεφαρόπτωση, συγγενείς παθήσεις του βυθού, πχ τοξοπλάσμωση, κ.α.

Είναι κληρονομική η αμβλυωπία;
Η υπερμετρωπία μπορεί να είναι κληρονομική όπως και ο στραβισμός, γιαυτό οι γονείς που έχουν αμβλυωπία, υψηλή υπερμετρωπία ή στραβισμό θα πρέπει να πηγαίνουν για εξέταση τα παιδιά τους από μικρή ηλικία. Κληρονομείται η υποκείμενη αιτία - διαθλαστικό σφάλμα.

Υπερμετρωπία και αμβλυωπία

ΒΛΕΠΕ ΑΝΑΡΤΗΣΗ :ΥΠΕΡΜΕΤΡΩΠΙΑ
Είναι σημαντικό να εξετάζονται προληπτικά τα παιδιά από την προσχολική ηλικία, ώστε να διαπιστωθεί αν βλέπουν και τα δύο μάτια καλά, για να προλάβουμε και να θεραπεύσουμε τυχόν αμβλυωπία . Συχνά, εμφανίζει μόνο το ένα μάτι υπερμετρωπία, οπότε ο εγκέφαλος προτιμά την καθαρή εικόνα του άλλου ματιού,που δεν έχει υπερμετρωπία, με αποτέλεσμα να απωθεί εντελώς την εικόνα του υπερμετρωπικού ματιού, το οποίο τεμπελιάζει, γιατί δεν χρησιμοποιείται.
Αυτή η κατάσταση πρέπει να αντιμετωπιστεί σε μικρή ηλικία (όσο νωρίτερα όμως, τόσο καλύτερα). Μετά από την ηλικία των 8 ετών περίπου, η αμβλυωπία δεν μπορεί πλέον να θεραπευτεί, γιατί η νευρική οδός από το μάτι μέχρι τον εγκέφαλο δεν είναι πια εύπλαστη. Αξίζει όμως να προσπαθήσουμε και σε μεγαλύτερη ηλικία μέχρι 10 ετών τη θεραπεία με το κλείσιμο. Συνήθως πετυχαίνουμε την αύξηση της οπτικής οξύτητας του τεμπέλικου ματιού κατά μερικές γραμμές, ποτέ όμως αυτό το μάτι δεν θα έχει τόσο καλή οπτική οξύτητα όπως το άλλο.
Για να βρεθεί ο ακριβής βαθμός υπερμετρωπίας στα παιδιά, γίνεται η εξέταση της σκιασκοπίας με κυκλοπληγία, δηλ. με σταγόνες που χαλαρώνουν τον ακτινωτό μυ, που είναι υπεύθυνος για την προσαρμογή.Το κολλύριο αυτό προκαλεί και διαστολή της κόρης, και το παιδί δεν βλέπει καλά να διαβάσει για αρκετές ώρες μετά, έως και μία ημέρα.
Να σημειωθεί, ότι δεν αρκεί η αδρή εξέταση της οπτικής οξύτητας του παιδιού από τον παιδίατρο.Τα παιδιά μπορούν και "κλέβουν" και μας ξεγελούν κατά την εξέταση. Συχνά κοιτούν από το πλάι του δοκιμαστικού σκελετού, και νομίζουμε ότι βλέπουν. Φυσικά πρέπει να εξετάζεται το κάθε μάτι χωριστά και όχι και τα δύο ανοικτά. Η εξέταση πρέπει να γίνεται από ειδικευμένο οφθαλμίατρο και σε ειδικά μηχανήματα, που δεν διαθέτει ο παιδίατρος.

Τι συμπτώματα έχει η αμβλυωπία;
Η αμβλυωπία δεν εμφανίζει συμπτώματα, γιατί το παιδί βλέπει πολύ καλά με το άλλο μάτι και δεν αντιλαμβάνεται καθόλου την έλλειψη.Συχνά φτάνει κανείς στον οφθαλμίατρο για το δίπλωμα οδήγησης και εκεί αντιλαμβάνεται ότι τόσα χρόνια το ένα μάτι δεν έβλεπε!Η κλείνει κατά λάθος το καλό μάτι σε μεγάλη ηλικία και αντιλαμβάνεται ότι το άλλο δεν βλέπει! Αυτό ήταν ο κανόνας παλιά, που δεν γινόταν προσχολικός ούτε και σχολικός έλεγχος, αν το παιδί δεν παραπονιόταν ότι δεν έβλεπε.
Οταν οφείλεται σε στραβισμό είναι εμφανής η αιτία και έτσι αντιμετωπίζεται πιο γρήγορα.

Θεραπεία του αμβλυωπικού ματιού
Χρειάζεται να γίνει αποκλεισμός (κλείσιμο) του "καλού ματιού" με ειδικά υποαλλεργικά αυτοκόλλητα. Ετσι, το τεμπέλικο μάτι αναγκάζεται να "δουλέψει" περισσότερο, το παιδί κοιτάζει μόνο μ'αυτό και η νευρική οδός και η όραση δυναμώνει. Απαιτούνται αρκετές ώρες την ημέρα κλείσιμο (ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και τη σοβαρότητα της αμβλυωπίας) και πάνω από το αυτοκόλλητο, που μπαίνει κατευθείαν στο δέρμα, το παιδί φοράει τα γυαλιά του. Δεν είναι σωστό να βάζετε το αυτοκόλλητο πάνω στο γυαλί, γιατί το παιδί κοιτάζει έξω από το κλειστό γυαλί στο πλάι, και δεν θα έχουμε κανένα αποτέλεσμα. Αυτή η θεραπεία είναι συχνά δύσκολο να εφαρμοστεί πλήρως. Χρειάζεται υπομονή και επιμονή από το παιδί, αλλά κυρίως από τους γονείς και το περιβάλλον, ειδικά όταν το παιδί βρίσκεται ήδη στη σχολική ηλικία.
Είναι όμως η μοναδική θεραπεία, και είναι κρίμα το παιδί να έχει για όλη του τη ζωή μια αναπηρία, που θα το εμποδίσει να ακολουθήσει κάποια επαγγέλματα, από αμέλεια και αποφυγή προσπάθειας. Στις σοβαρές αμβλυωπίες, το τεμπέλικο μάτι έχει οπτική οξύτητα 1/10 και δεν έχει διόφθαλμη στερεοσκοπική όραση, κατάσταση που αποκλείει πολλά επαγγέλματα.

ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ